کارشناسان غربی میگویند تصمیم مقامات رژیم جمهوری اسلامی برای حذف دوربینهای نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی از تاسیسات هستهای این کشور، شانس احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ موسوم به «برجام» را به میزان معتنابهی کاهش میدهد.
به گزارش «پولیتیکو»، پنجشنبه ۹ ژوئن، در واکنش به قطعنامه روز چهارشنبهٔ شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در محکومیت رژیم جمهوری اسلامی بابت عدم همکاری آن با بازرسان آژانس به منظور شفافسازی فعالیتهای هستهای خود، جمهوری اسلامی اعلام کرد ۲۷ دوربین نظارتی آژانس را خاموش میکند.
به گفته کارشناسان، عدم دسترسی به دوربینها باعث خواهد شد تا آژانس نتواند بر فعالیتهای اتمی رژیم جمهوری اسلامی «نظارت پیوسته» داشته باشد، و بنابراین نخواهد توانست تضمین کند که تمام فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی «صلحآمیز» است، چرا که مقامات این کشور ممکن است به سوی «غنیسازی فراتر از میزان معهود» یا حتی «ساخت بمب اتم» پیش روند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در این باره گفت که برچیدن دوربینها «چالشی جدی» برای کار آژانس در ایران ایجاد میکند. او هشدار داد که اگر سه تا چهار هفته با همین وضعیت بگذرد، آژانس دیگر قادر به حفظ «تداوم آگاهی» درباره برنامه هستهای رژیم جمهوری اسلامی نخواهد بود. گروسی تاکید کرد که این «ضربهای مهلک» به روند احیای «برجام» وارد خواهد کرد.
کلسی داونپورت، مدیر منع اشاعه تسلیحات در «انجمن کنترل تسلیحات»، در تایید سخنان گروسی گفت: «اگر آژانس نتواند تداوم آگاهی درباره برنامه رژیم جمهوری اسلامی را تضمین کند، نخواهد توانست مفاد نظارت و راستیآزمایی برجام را اجرا کند.»
هنری روم، تحلیلگر امور ایران در «گروه اوراسیا» نیز در این باره گفت: «حذف دوربینها توسط ایران، چه با هدف باجگیری و چه تنبیه آژانس باشد، اساساً منطق تلاش به منظور فضاسازی برای احیای قریبالوقوع برجام را تضعیف میکند.»
به گفته این کارشناس، پس از وقایعی که اخیرا روی داده، شامل گزارش آژانس مبنی بر عدم همکاری رژیم جمهوری اسلامی با بازرسان، صدور قطعنامه آژانس علیه جمهوری اسلامی، و افزایش عدم همکاری ایران در قالب خاموش کردن دوربینهای آژانس، احتمال احیای «برجام» در سال جاری از «۵۵ درصد به ۴۰ درصد کاهش یافته است».