وزیر خارجه آمریکا هشدار داد که چنانچه ایران به نقض تعهدات هستهای خود ادامه دهد، تنها «چند هفته» تا تولید مواد شکافتپذیر هستهای (موسوم به شکافا) برای ساخت سلاح هستهای فاصله دارد.
آنتونی بلینکن در نخستین مصاحبه تلویزیونی خود پس از آغاز به کار در مقام وزر خارجه آمریکا، به «انبیسینیوز» گفت که تهران ماهها با تولید مواد لازم برای دستیابی به سلاح هستهای فاصله داشت اما در هفتههای اخیر، گامهای کاهشی تهران در راستای نقض توافق هستهای سال ۲۰۱۵، فرصت چندانی برای بازگشت آمریکا به برجام باقی نگذاشته است.
او با بیان اینکه ایالات متحده «مایل به بازگشت» به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام است، افزود اما به شرطی که حکومت ایران به همکاری خود با متحدان و شرکای آمریکا بر سر توافقی «طولانیتر و مستحکمتر» که در برگیرنده سایر مسائل است، ادامه دهد.
علاوه بر آنتونی بلینکن، دیگر مقامات دولت جو بایدن و همچنین مقامات ارشد شرکای اروپایی برجام نظیر ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، بر این باورند که سیاست «فشار حداکثری» برای مهار برنامه هستهای ایران ناموفق بوده است.
موضوع عدول ایران از تعهدات هستهایش در هفتههای اخیر پس از آنکه مجلس شورای اسلامی طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» را به تصویب رساند، حساستر شده است
مجلس رژیم ایران در این مصوبه که روز ۱۱ آذر تصویب کرد، دولت را ملزم کرده است که سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد ذخیره کند و اگر تا سوم اسفند سال جاری، تحریمهای مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از ایران اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
پیش از این، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با هشدار درباره اجرای کامل این قانون توسط دولت ایران، خواستار افزایش تلاشهای بینالمللی برای نجات برجام شده بود.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، نیز گفته است حکومت ایران با دستیابی به سلاح هستهای فاصله چندانی ندارد و «باید راهی برای بازگشت به برجام بیابیم».
یکی از اهداف اصلی توافق هستهای شش قدرت جهانی با ایران، موسوم به برجام، در سال ۱۳۹۴، این بود که ظرفیت گریز هستهای، یعنی فاصله ایران با تولید مواد مورد نیاز برای ساخت بمب اتمی حداقل به یک سال افزایش یابد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، در اردیبهشت ۱۳۹۷ با خروج از برجام، خواستار توافق گستردهتری با ایران بود که بتواند علاوه بر اصلاح این توافق، فعالیتهای منطقهای و برنامه موشکی ایران را نیز در بر بگیرد.
تنش بین ایران و آمریکا از آن زمان بالا گرفته و تهران هرگونه مذاکره با واشینگتن برای بسط دایره برجام به دیگر اقدامات خود را رد کرده است.
برخی مقامات جمهوری اسلامی اعلام کردهاند که در صورت لغو تحریمها توسط آمریکا، ایران به سرعت به تعهدات برجامی خود باز خواهد گشت.
محمدجواد ظریف روز دهم بهمن اعلام کرد درخواست دولت آمریکا برای بازگشت ایران به اجرای کامل تعهدات خود «منطقی و عملی نیست» و «هیچگاه عملی نمیشود».
او تاکید کرد که عدول ایران از تعهدات خود در برجام «به معنای تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هستهای نیست» و این اقدامات «برای جبران اقدامات» آمریکا صورت گرفته است.
در بخش دیگری از مصاحبه وزیر خارجه آمریکا با انبیسینیوز، او در پاسخ به این سوال که آیا آزادسازی شهروندان آمریکایی بازداشتشده توسط حکومت ایران، اینبار جزو شروط اصلی تمدید توافق هستهای قدرتهای جهانی با جمهوری اسلامی خواهد بود یا نه، گفت: «فارغ از هرگونه توافق، ایران باید شهروندان آمریکایی را باید آزاد کنند. تمام»
آقای بلینکن افزود: «تمرکز ما بر تضمین بازگشت این افراد به وطن به هر طریق ممکن خواهد بود».