راوینا شمداسانی سخنگوی کمیساریای عالی حقوقبشر سازمان ملل متحد روز ۲۶مهرماه در سخنان خود به موضوع سرکوب در ایران پرداخت و گفت: یک ماه پس از شروع تظاهرات در سراسر ایران، واکنش خشونتآمیز نیروهای امنیتی علیه معترضان و گزارشهای مربوط به دستگیریهای خودسرانه و کشتار و بازداشت کودکان بسیار نگرانکننده است.
برخی منابع حاکی از آن است که ۲۳ کودک در دست کم هفت استان بر اثر گلولههای جنگی، گلولههای ساچمهای از فاصله نزدیک و ضرب و شتم کشته شدهاند. تعدادی از مدارس نیز مورد حمله قرار گرفته و کودکان توسط نیروهای امنیتی دستگیر شدهاند. برخی از مدیران نیز بنا به گزارشها بهدلیل عدم همکاری با نیروهای امنیتی دستگیر شدهاند. در ۱۱اکتبر، وزیر آموزش و پرورش تأیید کرد که تعداد نامشخصی از کودکان پس از دستگیری آنها به اتهام شرکت در تظاهرات ضددولتی به “مراکز روانی” فرستاده شدهاند.
بر اساس معاهدات حقوقبشر پذیرفته شده توسط ایران، جمهوری اسلامی موظف است از حق حیات کودکان در هر شرایطی حفاظت کند و به حق آزادی بیان و اعتراض مسالمتآمیز آنها احترام گذاشته و از آن حفاظت کند.
دفتر ما در کنار دستگیریهای گسترده معترضان، گزارشهایی مبنی بر بازداشت حداقل ۹۰ عضو جامعه مدنی از جمله مدافعان حقوقبشر، وکلا، هنرمندان و روزنامهنگاران نیز دریافت کرده است. در ۱۲اکتبر، سه وکیل در حالی که در مقابل کانون وکلا در تهران تظاهرات میکردند، دستگیر شدند.
تعداد زیادی از مدافعان حقوقبشر، روزنامهنگاران، دانشجویان، وکلا، سیاستمداران اپوزیسیون و فعالان محیطزیست از جمله کسانی هستند که در زندان اوین تهران، جایی که در ۱۵اکتبر آتشسوزی رخ داد، محبوس شدهاند. جزئیات این حادثه هنوز مشخص نیست، اما گزارشهایی از انفجار و تیراندازی نیز وجود دارد و مقامات میگویند که حداقل هشت زندانی کشته و ۶۱نفر زخمی شدهاند. گفته میشود که در جریان این رویداد تعدادی از زندانیان توسط نیروهای امنیتی مورد ضرب و شتم قرار گرفته و به بازداشتگاههای دیگر منتقل شدهاند.
ما نگرانیهایی را که قبلاً در مورد الگوهای بدرفتاری، شکنجه و بیتوجهی به مسائل درمانی زندانیان ابراز کرده بودیم، تکرار میکنیم. نقض تشریفات صحیح دادرسی از جمله نگهداری زندانیان بدون ارتباط در سلول انفرادی بدون دسترسی به وکیل تبدیل به امری رایج شده است.
تداوم استفاده غیرضروری و نامتناسب از زور علیه معترضان باید متوقف شود. دستگیری افراد صرفاً بهدلیل استفاده از حقوق خودشان در اجتماعات مسالمتآمیز و آزادی بیان مصداق سلب خودسرانه آزادی است. ما خواستار آزادی فوری همه کسانی هستیم که بهطور خودسرانه بازداشت شدهاند. علاوه بر این، ما به مقامات یادآوری میکنیم که طبق قوانین بینالمللی آنها موظف به حمایت از سلامت جسمی و روانی و رفاه زندانیان هستند و هر گونه استفاده از زور باید کاملاً با اصول قانونی بودن، ضرورت، تناسب و عدم تبعیض مطابقت داشته باشد.
ما از مقامات ایرانی میخواهیم که تحقیقات سریع، بیطرف و مستقل در مورد تمامی موارد نقض ادعایی، از جمله قتل کودکان، انجام دهند و اطمینان حاصل کنند که کسانی که مسئول این نقضها هستند، مورد پیگرد قانونی قرار بگیرند. بهطور کلی، ما از مقامات میخواهیم که به جای استفاده از خشونت برای سرکوب اعتراضات، به علل بنیادین نارضایتی مردم رسیدگی کنند.
شمداسانی درباره سن کودکانی که در تظاهراتها توسط رژیم کشته شدهاند گفت: من سن همه کودکان را اینجا در اختیار ندارم ولی برخی که در اختیار دارم این است که چند نفر ۱۶ساله بودند که کشته شدند. شما حتماً با مواردی مانند نیکا شاهکرمی، سارینا اسماعیلزاده آشنا هستید. میتوانم توجه شما را به مورد عذرا پناهی جلب کنم که پس از اینکه نیروهای امنیتی در ۱۳ اکتبر به دبیرستان شهید در شهر اردبیل یورش بردند، کشته شد. گزارشات متناقضی در مورد دلیل کشته شدن وی وجود داشت. اما شورای هماهنگی سندیکای معلمین ایران شب گذشته تأیید کرد که بر اساس تحقیقات آنها او پس از اینکه توسط نیروهای امنیتی مورد ضرب و شتم قرار گرفت، کشته شد. ما نگرانیهای خودمان را بهطور مستقیم به مقامات ایران ابراز کردهایم. آنها اسناد و مدارکی را با ما به اشتراک گذاشتند از جمله گزارشات تحقیقات در مورد کشته شدن مهسا امینی. ولی متأسفانه خشونت بدون وقفه ادامه دارد. ما همچنان گزارشاتی در مورد سرکوب و یورش بردن به مکانهای مختلف، دستگیریهای خودسرانه و قتلها دریافت میکنیم