بیانیه تروئیکای اروپایی: وقتی نزدیک به توافق بودیم جمهوری اسلامی مسائل غیر مربوط را مطرح کرد

در پی اصرار جمهوری اسلامی بر بسته‌شدن پرونده افشای ذرات اورانیوم در سایت‌های اعلام نشده خود، سه عضو اروپایی برجام خواستار همکاری بدون تاخیر و توام با حسن نیت جمهوری اسلامی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیرامون این موضوع شدند.

بریتانیا، فرانسه و آلمان در این بیانیه عنوان کرده‌اند که با توجه به ناکامی جمهوری اسلامی در دستیابی به توافق برای احیای برجام، ما با شرکای بین‌المللی خود درباره بهترین راه مواجهه با ادامه توسعه برنامه هسته‌ای ایران و عدم همکاری جمهوری اسلامی با آژانس و توافقات پادمانی، مشورت خواهیم کرد.

کشورهای فرانسه، بریتانیا و آلمان در بیانیه‌ای، جمهوری اسلامی را مقصر دور شدن از امضای توافق بر سر احیای برجام دانستند و اعلام کردند؛ هنگامی که در حال نزدیک‌تر‌شدن به یک توافق بودیم، ایران مسائل جداگانه‌ای را دوباره باز کرد که به تعهدات الزام‌آور قانونی تحت معاهده منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و توافق پادمانی انجام‌شده با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مربوط است.

بیانیه تروئیکای اروپایی می‌افزاید؛ این درخواست اخیر تردیدهایی جدی در قصد و تعهد ایران برای رسیدن به نتیجه موفقیت‌آمیز درباره برجام ایجاد کرده است. موضع ایران با تعهدات الزام‌آور قانونی در تناقض است و چشم‌انداز احیای برجام را تضعیف می‌کند.

سه قدرت اروپایی تاکید کرده‌اند که برجام به هیچ وجه نمی‌تواند بهانه‌ای باشد تا جمهوری اسلامی از تعهدات الزام‌آور قانونی خود در رابطه با منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای شانه خالی کند و باید درباره منشا اورانیوم پیدا شده در سایت‌های خود به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توضیح فنی معتبر بدهد.

يکی از اختلافات مهم جمهوری اسلامی و آژانس تحقيقات اين نهاد در مورد منشاء مواد هسته‌ای اعلام‌نشده در سه تاسيسات هسته‌ای است.

جمهوری اسلامی در تازه ترين واکنش علنی خود به طرح پيشنهادی اتحاديه اروپا برای احیای برجام گفت آژانس بين‌المللی انرژی اتمی بايد «بازرسی با انگيزه سياسی» از برنامه‌های هسته‌ای اين کشور را متوقف کند.

پس از ۱۶ ماه گفت‌وگوهای چند جانبه ايران با کشورهای عضو برجام و مذاکرات غير مستقيم با آمريکا، ماه گذشته اتحاديه اروپا متنی نهايی برای احيای اين توافق ارائه کرد.

جمهوری اسلامی پس از چند روز به اين پيشنهاد پاسخ داد و در پی پاسخ آمريکا بار ديگر ملاحظات خود را با اتحاديه اروپا که نقش ميانجی را ايفا می‌کند در ميان گذاشت، اما مقامات آمریکایی می‌گویند که این پاسخ گامی به عقب بوده است.

اعضای اروپایی برجام نیز در ادامه بیانیه مشترک خود با اشاره به پیشنهاد نهایی اتحادیه اروپا گفته‌اند که «متاسفانه جمهوری اسلامی ترجیح داده از این فرصت دیپلماتیک حساس استفاده نکرده و بجای آن، به برنامه هسته‌ای خود، فراتر از هر گونه توجیهی برای غیرنظامی بودن آن، ادامه می‌دهد.

این بیانیه می‌افزاید در حالی که ما به توافق احیای برجام نزدیک می‌شدیم، جمهوری اسلامی موضوعات غیرمرتبطی را پیش کشیده که مربوط به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و توافق پادمان‌های منعقد شده با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

بر اساس این بیانیه، خواسته اخیر جمهوری اسلامی برای بسته‌شدن پرونده پادمانی، تردیدهای جدی را در مورد نیات و تعهد جمهوری اسلامی به نتیجه موفقیت‌آمیز برجام ایجاد می‌کند و موضع جمهوری اسلامی در تضاد با تعهدات الزام‌آور قانونی آن بوده و چشم‌انداز احیای برجام را به خطر می‌اندازد.

سه کشور اروپایی عضو برجام در نهایت به تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس با اکثریت آرا علیه رژیم جمهوری اسلامی در ماه ژوئن به خاطر عدم همکاری با آژانس اشاره کرده و گفته‌اند طی سه ماهی که از این اقدام گذشته، جمهوری اسلامی هیچ اقدامی انجام نداده است.