سه کشور اروپایی عضو برجام پس از ارائه قطعنامه علیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی به شورای حکام، طی بیانیهای مشترک درباره گامهای این حکومت و خطر تضعیف نظام جهانی منع اشاعه برنامه هستهای هشدار دادند.
به گزارش آواتودی به نقل از سایت دیدهبان ایران، در بیانیه فرانسه، آلمان و بریتانیا آمده است: انباشته شدن هشدارآمیز مواد غنیسازی شده به خصوص اورانیوم بسیار غنی شده تا غنای ۶۰ درصد و اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصد، دلیلی برای نگرانی زیاد است. این موضوع زمان گریزی که جمهوری اسلامی برای نخستین سلاح هستهای نیاز دارد را کاهش داده و عدم اعتماد درباره مقاصد این حکومت را تشدید میبخشد.
در این بیانیه آمده است: ما از ادامه پیشروی هستهای که مدیرکل در این گزارش مستند کرده، عمیقا نگران هستیم. در نتیجه فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی که برای سه سال است که در تضاد با برجام بوده، هم اکنون برنامه هستهای آن بیش از هر زمان دیگری در گذشته پیشروی داشته است. این موضوع در حال تهدید امنیت بینالمللی بوده و خطر تضعیف رژیم عدم اشاعه جهانی را به همراه دارد.
در این بیانیه اشاره شده است: انباشته شدن هشدارآمیز مواد غنیسازی شده به خصوص اورانیوم بسیار غنی شده تا غنای ۶۰ درصد و اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصد، دلیلی برای نگرانی زیاد است. این موضوع زمان گریزی که جمهوری اسلامی برای نخستین سلاح هستهای نیاز دارد را کاهش داده و عدم اعتماد درباره مقاصد این حکومت را تشدید میبخشد. بخشی از این ذخایر به اهداف غنی شده و تحت تابش قرار گرفته تبدیل شده که این موضوع، بازگشت به برجام را پیچیدهتر کرده است. هیچکدام از این فعالیتها، توجیه غیرنظامی معتبری در ایران ندارد.
طبق این بیانیه، پیشرویهای هستهای جمهوری اسلامی نه تنها خطرناک و غیرقانونی بوده، بلکه این فعالیتها خطر از هم پاشیدن توافقی را به همراه دارند که ما با یکدیگر با دقت برای احیای برجام تنظیم کردیم. ادامه تحقیق و توسعه و استفاده گسترده از سانتریفیوژهای پیشرفته به طور مداوم، قابلیتهای غنیسازی جمهوری اسلامی را بهبود میبخشد. جمهوری اسلامی در حال حاضر با بیش از ۲ هزار سانتریفیوژ قدرتمند پیشرفته غنیسازی میکند که چند بار سریعتر از مدلی که تحت برجام مجاز بوده میتوان غنیسازی کند. هر اندازه جمهوری اسلامی به پیشبرد و انباشت دانش با پیامدهای غیرقابل بازگشت بپردازد، بازگشت به برجام مشکلتر خواهد شد.
پیش از این اتحادیه اروپا عصر سهشنبه ۱۷ خرداد ماه به وقت محلی طی بیانیهای در شورای حکام آژانس بینالمللی اتمی بر تعهد خود به اجرای کامل و مؤثر برجام و حمایت مستمر از آن تاکید کرد.
در این بیانیه آمده است: اتحادیه اروپا بر تعهد راسخ و حمایت مستمر خود از اجرای کامل و موثر برجام تاکید میکند و مصمم است به همکاری با جامعه بینالمللی برای حفظ این توافقنامه، که حائز اهمیتی راهبری برای معماری جهانی نظام منع اشاعه هستهای است، ادامه دهد. اتحادیه اروپا از همه کشورها میخواهد که از اجرای این توافقنامه منطبق با قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد (۲۰۱۵) حمایت کنند.
در ادامه این بیانیه آمده است: اتحادیه اروپا از تلاشهای دیپلماتیک فشرده در کمیسیون مشترک برجام و تماسهای نماینده عالی اتحادیه اروپا بهعنوان هماهنگکننده برجام با همه شرکای مربوطه برای بازگشت ایالات متحده به برجام و ازسرگیری اجرای کامل همه تعهدات برجام توسط ایالات متحده و جمهوری اسلامی حمایت میکند. اجرای کامل و راستیآزمایی شده تعهدات هستهای جمهوری اسلامی جامعه بینالمللی را قادر خواهد نمود، تضمینهای لازم را دریافت کند.
در بند دیگر این بیانیه اشاره شده است: در کنار اجرای کامل و راستیآزماییشده تعهدات مرتبط هستهای توسط جمهوری اسلامی، لغو تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای جزو اجزای ضروری توافق است. اتحادیه اروپا به طور کامل به تعهدات خود از جمله لغو تحریمها بر اساس برجام پایبند بوده است.
در این بیانیه آمده است: اتحادیه اروپا عمیقاً نگران است که جمهوری اسلامی همزمان با مذاکراه برای بازگشت به اجرای کامل برجام مجموعهای از اقدامات مغایر با برجام روی آورده است که دربردارنده پیامدهای شدید و در برخی موارد برگشتناپذیر اشاعهای هستند.
طبق بیانیه این اقدامات که چنین بازگشتی را دشوار میکنند عبارتند از:
– ادامه انباشت اورانیوم غنیشده که از لحاظ کمیت و سطح غنیسازی بسیار فراتر از محدودههای مشخصشده در برجام هستند، از جمله انباشت مقادیر هشداردهندهای از مواد هستهای با غنای ۲۰ درصد و همچنین ۶۰ درصد که موجب نگرانیهای اشاعهای ویژهای است.
– ادامه نصب، آمایش و انباشت اورانیوم با IR-1 و سانتریفیوژهای پیشرفته.
– توسعه لولههای روتور و بیلوهای سانتریفیوژها در حالی که آژانس از دسترسی کامل برای نظارت و راستیآزمایی برخوردار نیست.
– تولید و تابش اهداف اورانیوم غنیشده با درصد غنای بالا و پایین.
در ادامه بیانیه تصریح شده است: ما نگرانی شدید خودمان را از اقدامات قابل توجه انجامشده روی فلز اورانیوم از جمله اورانیوم غنیشده تا سطح ۲۰ درصد و دانشهای بازگشتناپذیر همراه آن را خاطرنشان میکند. بر همین اساس از جمهوری اسلامی میخواهیم که کار دیگری در رابطه با تبدیل UF6 به UF4 برای تولید فلز اورانیوم آغاز نکند و کار تولید فلز اورانیوم را از سر نگیرد.
اتحادیه اروپا در بند بعدی تصریح کرده است: عمیقاً نگران هستیم از تاریخ ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، در نتیجه تصمیم جمهوری اسلامی برای توقف اجرای اقدامات شفافیتساز پیش بینیشده در برجام، از جمله پروتکل الحاقی فعالیتهای راستیآزمایی و نظارتی آژانس به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است. آژانس از بخش مهمی از اطلاعات خود در مورد فعالیتهای جمهوری اسلامی در زمینه چرخه کامل سوخت هستهای محروم شده است. تصمیم جمهوری اسلامی، به شدت توانایی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را برای راستیآزمایی اینکه مواد و فعالیتهای هستهای صرفاً برای مصارف صلحآمیز هستند محدود کرده است. ما از جمهوری اسلامی میخواهیم تمام اقدامات شفافیتساز را اجرا کند تا آژانس بتواند فعالیتهای راستیآزمایی و نظارتی مرتبط با برجام را از سر بگیرد.
در ادامه این بیانیه آمده است: ما قویاً از جمهوری اسلامی میخواهیم از انجام هر گونه اقدام تنشزای بیشتر خودداری کند، تمامی فعالیتهای مغایر با برجام را به عقب برگرداند و بدون تأخیر بیشتر به اجرای کامل این توافق از جمله تمامی اقدامات شفافیتساز برگردد. این مسئله، در کنار اجرای کامل CSA از جمله کد اصلاحی ۳.۱ برای کمک به ایجاد اعتماد بینالمللی به ماهیت کاملا صلحآمیز برنامه هستهای جمهوری اسلامی ضروری است. همکاری کامل و به موقع با آژانس بینالمللی انرژی اتمی کاملاً حیاتی است.
اتحادیه اروپا تأکید کرده است: حفظ توانمندی فنی آژانس برای احیا و حفظ پیوستگی دانش این سازمان جهت انجام راستیآزمایی و نظارت بر تعهدات مرتبط هستهای جمهوری اسلامی در آینده ضروری است. ما به این برداشت آژانس توجه داریم که تمامی دادههای نظارتی و پایشی ذخیره میشوند و قرار است در صورت بازگشت جمهوری اسلامی به اجرای تعهدات هستهای خود ذیل برجام در دسترس آژانس قرار بگیرند. ما از جمهوری اسلامی میخواهیم از اجرای کامل و کارهای نظارتی مورد توافق با آژانس بینالمللی انرژی اتمی اطمینان حاصل کند.